Gdzie pod wodą łączą się dwa światy?
Święte Źródła Majów
Cenote wywodzi się od słowa ts`onot, które w języku Majów oznacza "święte źródło". Cenotes to podobne do szybów rozpadliny w skorupie wapiennych skał. Te olbrzymie studnie - na Półwyspie Jukatan jest ich 3000 - zasilane są przez wody gruntowe, których prądy kształtują rozgałęzione jaskinie. Niektóre z nich znajdują się w obrębie Chicxulub - krateru uderzeniowego meteorytu, który spadł 65 milionów lat temu.
Na meksykańskim półwyspie Jukatan, gdzie wapienne, porowate podłoże, pozwalające przesiąkać zgromadzonej na powierzchni wodzie, doprowadziło do utwierdzenia jaskiń głęboko pod ziemią i... wodą. To największy podwodny system jaskiń na świecie: około 1000 km labiryntu. Ten tajemniczy świat jest jedyny w swoim rodzaju nie tylko ze względu na swą wielkość. Od brzegu morza w głąb lądu płynie słona woda i natrafia tam na słodką, która przedostaje się przez swojego rodzaju studnie, tzw. cenotes. Lżejsza słodka woda kładzie się niczym oliwa na warstwie wody słonej, ale się z nią nie miesza. Naukowcy nazywają to rozgraniczenie halokliną. Na górze i na dole interesują odrębne ekosystemy. Niewiele jest na świecie takich miejsc, gdzie organizmy słodko- i słonowodne znajdują się tak blisko siebie. Majowie wykorzystywali cenotes jako źródła wody pitnej i budowali wokół nich miasta. Studnie te były dla nich jednak czymś dużo więcej: uchodziły za wejście w zaświaty, dlatego kapłani wtrącali w ich toń ludzi, składając tym samym ofiary dla bogów. Woda deszczowa nie utrzymuje się na powierzchni gruntu Półwyspu Jukatan. Dlatego też powstały tu podziemne, wypełnione wodą jaskinie. Wiele z nich znajduje się tak blisko morza, że wpływa do nich słona woda i razem ze słodką tworzą dwie osobne warstwy.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz